در قالب word و در 57 صفحه، قابل ویرایش.
بخشی از متن تحقیق:
مقدمه
اين سوره در مكه نازل شده و 83 آيه دارد
تفسير نمونه جلد 18 صفحه 301
آيه 45
آيه و ترجمه
وَ
لَوْ يُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاس بِمَا كسبُوا مَا تَرَك عَلى ظهْرِهَا مِن
دَابَّةٍ وَ لَكن يُؤَخِّرُهُمْ إِلى أَجَلٍ مُّسمًّى فَإِذَا جَاءَ
أَجَلُهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِعِبَادِهِ بَصِيرَا(45)
ترجمه :
45
– هر گاه خداوند مردم را به كارهائى كه انجام داده اند مجازات كند جنبنده
اى را بر پشت زمين باقى نخواهد گذاشت ! ولى (به لطفش ( آنها را تا سر آمد
معينى تاخير مى اندازد )و مهلت ميدهد تا خود را اصلاح كنند( اما هنگامى كه
اجل آنها فرا رسد، )خداوند هر كس را به مقتضاى عملش جزا ميدهد) كه او نسبت
به بندگانش بيناست (و از اعمال و نيات همه آگاه است ).
تفسير:
اگر لطف او نبود جنبنده اى بر پشت زمين نبود!
آيه
فوق كه آخرين آيه سوره فاطر است بحثهاى تند و تهديدهاى شديد گذشته اين
سوره را با بيان لطف و رحمت پروردگار بر مردم روى زمين پايان ميدهد،
همانگونه كه اين سوره را با گشايش رحمت خدا بر مردم آغاز كرد.
به اين ترتيب آغاز و انجام آن در بيان رحمت الهى متفق و هماهنگ است .
افزون
بر اين آيه گذشته كه مجرمان بى ايمان را تهديد به سرنوشت پيشينيان ميكرد
اين سوال را براى بسيارى از آنها و ديگران مطرح مى سازد كه اگر سنت الهى در
باره همه گردنكشان چنين است پس چرا اين قوم مشرك و سركش مكه را مجازات
نميكند؟!
در پاسخ اين سؤ ال ميفرمايد: ((اگر خداوند همه مردم را به خاطر اعمال
تفسير نمونه جلد 18 صفحه 302
كه
انجام داده اند مجازات كند (و هيچ مهلتى براى اصلاح و تجديد نظر و خودسازى
به آنان ندهد) جنبنده اى را بر پشت زمين باقى نخواهد گذاشت )) (و لو يؤ
اخذ الله الناس بما كسبوا ما ترك علمى ظهرها من دابة ).
آنچنان
مجازاتهاى پيدرپى نازل ميشود و صاعقه ها و زلزله ها و طوفانها گنهكاران
ظالم را در هم ميكوبد كه زمين جاى زندگى براى كسى نخواهد بود.
ولى
خداوند به لطف و كرمش آنها را تا زمان معينى به تاخير مى اندازد، و به آنها
فرصت براى توبه و اصلاح مى دهد (و لكن يوخرهم الى اجل مسمى ).
اما اين
حلم و فرصت الهى حسابى دارد، تا زمانى است كه اجل آنها فرا نرسيده باشد،
اما هنگامى كه اجل آنها فرا رسد هر كس را به مقتضاى عملش جزا ميدهد چرا كه
خداوند نسبت به بندگانش بصير و بيناست هم اعمال آنها را مى بيند و هم از
نيات آنها با خبر است (فاذا جاء اجلهم فان الله كان بعباده بصيرا).
در
اينجا دو سوال مطرح ميشود كه پاسخ آن از آنچه گفتيم روشن مى شود: نخست
اينكه اين حكم عام (اگر خداوند مردم را به اعمالشان مجازات كند كسى را بر
صفحه زمين باقى نخواهد گذاشت ) شامل انبيا و اوليا و صالحان نيز مى شود؟!
تفسير نمونه جلد 18 صفحه 303
پاسخ
اين سوال روشن است ، زيرا اينگونه احكام نظر به توده انسانها و اكثريت
قاطع آنها دارد، و پيامبران و امامان و صالحان كه در اقليتند مسلما از آن
خارج مى باشند، خلاصه هر حكمى استثنائى دارد و آنها از اين حكم مستثنى
هستند.
اين درست به آن ميماند كه ميگوئيم اهل جهان غافلند، حريصند، و مغرورند، و منظور اكثريت آنها است ، در آيه 41 سوره روم ميخوانيم :
ظهر
الفساد فى البر و البحر بما كسبت ايدى الناس ليذيقهم بعض الذى عملوا لعلهم
يرجعون : ((فساد در خشكى و دريا به خاطر اعمال مردم آشكار شد، خدا ميخواهد
بعضى از نتائج اعمال آنها را به آنها بچشاند، شايد باز گردند))!
بديهى است فساد نتيجه اعمال همه مردم نيست ، بلكه نظر به اكثريت است .
آيه
32 همين سوره كه انسانها را به سه گروه ((ظالم )) و ((ميانه رو)) و ((سابق
بالخيرات )) (نيكان و پاكان ) تقسيم ميكند شاهد ديگرى بر اين معنى است
….
